Mənzil İnşaatı Dövlət Agentliyinin 442 mənzili 4 saniyəyə satılıb – Mənzillərin şəffaf satılması ilə bağlı şübhələr yaranır

Bu gün Mənzil İnşaatı Dövlət Agentliyinin satışa çıxardığı Yasamal yaşayış kompleksində 442 mənzil 4 saniyəyə satılıb. “Yeni Sabah” xəbər verir ki, bu fakt ictimaiyyətdə şok effekti yaradıb. Mənzillərin şəffaf satılması ilə bağlı şübhələr yaranır. Mənzil seçimi elektron qaydada həyata keçirilir. Fiziki olaraq 4 saniyə ərzində seçim etmək mümkünsüz hesab olunur. İddialara görə, bəzi şəxslər mənzil seçimi üçün ayrıca olaraq ödəniş müqabilində İT mütəxəssis tuturlar. “Haker”in haqqı 6-7 min manat arası dəyişir. Maklerlərin “sosial evlər”i biznesə çevirməsi də iddialar sırasındadır. Belə ki xüsusi yollarla evləri udaraq 10-15 min bahasına satırlar. Məsələ ilə bağlı İT mütəxəsisi Osman Gündüz “Yeni Sabah”a açıqlamasında deyib ki, haker hücumu ehtimalının çox aşağıdır. Çünki həmin sistemdə yüksək təhlükəsizlik tədbirləri görülür.“Bundan başqa sayt dövlətin portalında, data mərkəzində yerləşdirilir. Yəni burada haker hücumu yaxud nəsə manipulyasiya yolu ilə nəticləri dəyişmək ehtimalını çox aşağı hesab edirəm. Burada ikinci bir məqam da var. MİDA saytda CAPTCHA (Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart) sistemi qoyub, orada gərək simvolları daxil edəsiniz, bu sistem hətta ikiqat qoyulub. Bu süni müdaxilələrin qarşısını almaq üçün qoyulmuş sistemdir, amma bu sistemi aşan proqram təminatları yazılır. Bunu isə xaker hücumu hesab etmək olmaz. Burada hər hansı qanun pozuntusu yoxdur. Burada dövlətin müəyyən etdiyi qaydalara zidd heç nə yoxdur. Kimsə proqram təminatından istifadə edib o simvolları doldurursa, buna qarşı aidiyyatı dövlət qurumları əlavə mexanizmlər müəyyən etməli idi ki, bu cür proqram təminatlarından istifadənin qarşısını ala bilsin.

4 saniyəyə satılan 450 mənzil… – “Sosial ev” almaq istəyən haker tutmalıdır?

Mənzil İnşaatı Dövlət Agentliyi (MİDA) güzəştli mənzillərin növbəti onlayn satışını həyata keçirib.  Satışdan öncə iddiaçıların onlayn satış prosesini  test etməsi üçün  bir ay müddətində demo versiya aktiv olub. Lakin bu gün baş tutan onlayn satışın yekunu ilə bağlı sosial mediada müəyyən  narazılıqlar müşahidə olunur.
Sfera.az-ın məlumatına görə, şikayətlərdə qeyd olunur ki, MİDA-nın satışa çıxardığı mənzillər 4-5 saniyəyə satılıb və bu da şübhələrin yaranmasına səbəb olub. Bununla bağlı Azərbaycan İnternet Forumunun rəhbəri Osman Gündüz deyib ki, bəzi iddiaçıların xüsusi proqram təminatlarından istifadə etdiyi bildirilir:
“Onlayn satış prosesini xeyli sayda dövlət qurumları və beynəlxalq qurum izləyir. Əvvəllər mən də bir neçə dəfə müşahidəçi olaraq bu prosesi izləmişəm.  Prosesin təkmilləşdirilməsi və şəffaflığın artırılması üçün təkliflər təqdim etmişik. Bu gün baş tutan onlayn satışa müşahidəçi olaraq dəvət edilməmişik. Ümid edirəm, MİDA bu gün baş tutan satış, narazılıqlar haqqında ətraflı məlumat verəcək”.
Bu günkü satışda iştirak edən Cavanşir Şirinov adlı şəxs artıq 10-cu saniyədə heç bir evin siyahıda çıxmadığını deyib: “Bu o deməkdir ki, bu müddət ərzində evlər seçilib və elektron imza ilə imzalanaraq təsdiq olunub. Bu isə, heç bir halda ağlabatan deyil. 450-yə yaxın mənzildən heç olmasa, 5-10 mənzil siyahıda çıxmalı idi. Eybi yox, seçəndə yazılsın ki, baxılmadadır. MİDA-nın bu yolla ev satışını təşkil etməsi haqsızlıqdan əlavə, hansısa proqramçıların bazarının genişləndirilməsinə xidmət edir”.
Digər iştirakçı Ceyhun Fikrətoğlu bir aydır məşq etdiyini deyib: 
“Hətta tanıdığım insanlar var ki, 8 saniyəyə mənzil siyahısını görə bilməyib. Hüquqda yaxşı bir anlayış var: ağlabatan. 6 saniyə belə edənlər yazırlar ki, ala bilməyiblər. Deməli, mən nə qədər məşq eləsəm də, 6 saniyədən aşağı düşə bilmərəm. Nəticənin insan təfindən əldə edilməsi ağlabatan deyil. Açıqlamalarda beynəlxalq konsaltinq şirkətlərinin nə deyəcəyi maraqlıdır”.
Qeyd edək ki, mənzil seçimi elektron qaydada həyata keçirilir. İddialara görə, bəzi şəxslər mənzil seçimi üçün ayrıca olaraq ödəniş müqabilində İT mütəxəssis tuturlar. “Haker”in haqqı 6-7 min manat arası dəyişir. Maklerlərin “sosial evlər”i biznesə çevirməsi də iddialar sırasındadır. Onların xüsusi yollarla evləri udaraq 10-15 min baha satdıqları bildirilir.